ISBN 978-83-63636-30-2

ISBN 978-83-63636-58-6

Tom poświęcony historii prawa; zawiera studium prof. Juliusza Bardacha, wybitnego historyka ustroju i prawa Polski i Litwy, oraz prof. Marka Kuryłowicza, autora licznych monografii i prac z zakresu prawa rzymskiego. W części pierwszej tomu (autorstwa prof. J. Bardacha) ukazany został wpływ prawa rzymskiego na genezę i rozwój Statutów Wielkiego Księstwa Litewskiego, które w dziedzinie kodyfikacji prawa wyprzedziło Koronę. Studium prof. M. Kuryłowicza przedstawia historię oraz program ideowy Akademii Zamojskiej, a także historię i zakres nauczania prawa w tej placówce w świetle wybranych łacińskich tekstów źródłowych.

Tadeusz Zieliński, Autobiografia. Dziennik 1939–1944
red. Hanna Geremek i Piotr Mitzner
Seria „Ludzie i Teksty”
Warszawa 2005
ISBN 83-923482-0-6

Jan Okoń, profesor zwyczajny w Uniwersytecie Łódzkim, wyrósł jako badacz teatru i dawnej literatury w krakowskim środowisku akademickim: tu studiował w Uniwersytecie Jagiellońskim, tu zdobył doktorat; pracował m.in. w Akademii Pedagogicznej w Krakowie, a także w Uniwersytecie Państwowym w Mediolanie. Jest autorem podstawowej monografii o teatrze jezuitów: Dramat i teatr szkolny. Sceny jezuickie w XVII wieku (1970) oraz naukowych edycji Historyi o chwalebnym Zmartwychwstaniu Pańskim i Staropolskich pastorałek dramatycznych, ale też opracowania edytorskiego Poezji i dramatów Karola Wojtyły-Jana Pawła II.

Rozprawy zebrane w obecnym tomie są próbą współczesnego spojrzenia na teatr jezuitów i przybliżenia jego realiów dzisiejszemu odbiorcy; pokazują, jakie budził zgorszenie i jakie tłumy przyciągał na początku, jak rozwijał formy wizualne kultury i jak kształtował nową świadomość, otwartą na świat. Opowiada o książętach ruskich na scenie i o carze Piotrze I jako widzu przedstawienia; o męczennikach w Hiszpanii, o Genezjuszu, patronie sztuki aktorskiej, i o Mikołaju Radziwille Sierotce, sławnym pielgrzymie do Ziemi Świętej, a po upływie półtora wieku bohaterze dramatu zapustnego; o sztuce aktorskiej i Włochach jako urodzonych aktorach, a także o rozwoju badań teatrologicznych w Niemczech i Austrii, na Ukrainie i w Rosji.

Antiquorum non immemores... Polskie Towarzystwo Filologiczne 1893–1993 
Seria „Acta Societatis Philologae Polonorum” pod redakcją Jerzego Axera
Księga zbiorowa pod redakcją Jerzego Łanowskiego i Alicji Szastyńskiej-Siemion 
Warszawa–Wrocław 1999
ISBN 83-901603-8-2

„Książka przedstawia generalny problem – zmianę w sposobach przejęcia dziedzictwa antycznego w romantyzmie – jako temat dyskursu kultury europejskiej, który się toczył w filozofii, krytyce, literaturze epoki. Łączy wiele dyscyplin: badania historycznoliterackie i komparatystykę; generalny pomysł wywodzi się z historii idei. Skrótowo mówiąc, chodzi o przemianę antyku ze wzoru estetycznego i repertuaru tematów w tradycję w nowożytnym rozumieniu [...]. Praca podejmuje temat ważny właśnie teraz. Wskazuje, jak przemyślenie tradycji antycznej organizuje dyskurs, który myślowo jednoczy tworzącą się w wieku XIX Europę narodów. Ukazuje «jedność w wielości» kultury i chwyta jej dynamikę.”

„Antyk widziany oczami romantyków to zagadnienie wciąż przyciągające uwagę badaczy, wciąż inspirujące i żywe. Odsłaniające nowe wymiary romantycznego stosunku do tradycji. Mity antyczne w romantycznej recepcji; podróże malarzy i pisarzy do Grecji i Włoch; Ateny, Rzym i Konstantynopol jako centra europejskiej tradycji, fascynujące w swej kulturowej i religijnej odmienności, ale i tworzące jedność dziedzictwa europejskiego; antyk jako maska współczesności i język mówienia o walkach niepodległościowych – oto niektóre z zagadnień prezentowanych w tej książce, która jest rekonesansem w obrębie szerokiego zagadnienia recepcji antyku w romantyzmie.

Bohaterami książki są zarówno polscy, jak i europejscy romantycy: pisarze, poeci, malarze, filozofowie, poruszający się po obszarze uniwersalnego dziedzictwa kultury europejskiej. Zamieszczone tu prace – autorstwa wybitnych badaczy literatury i sztuki romantycznej – pokazują różne porządki i style humanistycznej refleksji, różne wybory metodologiczne oraz szerokie kręgi tematyczne i problemowe. Ta wielowymiarowość i różnorodność stanowi istotną cechę książki i jej wartość.”

„Zasadniczą zaletę książki stanowi dwoistość perspektywy – Bizancjum oglądane jest zarówno w optyce Wschodu, jak i Zachodu. Sprzyja to demaskowaniu stereotypów, przybliżaniu powierzchownie ocenianego dorobku bizantyjskiej kultury, odsłanianiu jej różnorodności, wewnętrznych napięć, niezwykłego wymiaru poszukiwań duchowych oraz ich konsekwencji egzystencjalnych, co znacznie wykracza poza fascynację filologią i estetyką ikony, stanowiących stały topos w badaniach bizantynistów.

Zebrane w tomie rozprawy podają rzetelną i zaktualizowaną informację o Bizancjum i o Prawosławiu, o wschodniosłowiańskiej kulturze i sztuce; mówią, czym zachodniosłowiańska, na katolicyzmie ufundowana kulturowa formacja, była dla formacji wschodniej, o bizantyjskiej genealogii i prawosławnym charakterze; obrazują i przekonują, jak poważną kwestię stanowi ów bizantyński Wschód dla słowiańskich kultur Zachodu, w tym dla kultury polskiej. Ile tu jest zapomnianych lub z różnych powodów pomijanych w badaniach wątków i jak głębokie są związki, które koniecznie znać powinniśmy i o których pamiętać nam wypada przy każdej próbie zrozumienia charakteru i sensu naszych dziejów.”

„Juliusz Kleiner nazwał Samuela Zborowskiego «najdziwniejszym poematem literatury polskiej» i w istocie utwór ten zajmuje w literaturze polskiej miejsce niezwykłe. Dziś pozycja dramatu wśród dzieł polskiego romantyzmu jest szczególna – bardzo wysoka, można nawet zaryzykować stwierdzenie, że w pewien sposób nawet porównywalna z Mickiewiczowskimi Dziadami. Już zresztą Wilam Horzyca i Leon Schiller uważali, że jest to tekst wielki, mogący – ze względu na problematykę narodową – konkurować z Dziadami.

U progu trzeciego tysiąclecia, w chwili wystawiającej na próbę naszą pamięć historyczną i zdolność zachowania tożsamości, możemy uznać dramaty Słowackiego za fascynujące wyzwanie. Jest ono adresowane do tych twórców, którzy zechcą w języku najszlachetniejszej tradycji formułować współczesne pytania egzystencjalne, nie rezygnując zarazem z pojęcia narodowej wspólnoty historycznej.

Niezwykłe, arcytrudne dzieło Słowackiego zostało poddane wielostronnemu oglądowi. W efekcie czytelnik otrzymuje różnorodne opracowania, raz wzajemnie uzupełniające się, raz krzyżujące, nawet grożące interpretacyjnymi kolizjami. To naturalne – to wręcz walor tak skonstruowanej książki.”

ISBN 978-83-7181-500-3

ISBN 978-83-63636-7-4

ISBN 978-83-63636-14-2

Książka wydana w ponad sto lat od pierwszej edycji Quo vadis Henryka Sienkiewicza, składa się z trzech części. Pierwsza obejmuje m.in. reprodukcję autografu wybranych fragmentów powieści, wypowiedzi Sienkiewicza o jego dziele oraz wypowiedzi na ten sam temat innych naszych pisarzy. Część druga to współczesne eseje i studia (autorstwa wybitnych uczonych: M. Bokszczkanin, J. Axera, M. Starowieyskiego, J. Kolendy, L. Marinellego, J. Okonia, A. Ziółkowskiego), obejmujące różne aspekty powieści. W trzeciej części natomiast zamieszczone zostały ilustracje. Publikacja ma nie tylko znaczenie rocznicowe, ale wzbogaca wiedzę o jednym z najwybitniejszych dzieł polskiej literatury. 

Proces Marka Tulliusza Cycerona toczy się już od ponad dwóch tysięcy lat i należy do najtrudniejszych spraw w historii kultury. Oskarżony, urodzony w Arpinum, w 106 roku przed Chrystusem, towarzyszy ludziom wykształconym w artes humaniores przez wszystkie epoki, od starożytności po wiek XXI. Stał się ikoną. Świętym. Zawsze więc znajdą się fanatycy, gotowi wynosić Arpinatę pod niebiosa, i obrazoburcy, którzy odważą się go krytykować. Zarówno przeciwnicy, jak i zwolennicy Cycerona są jednak jednomyślni w ocenie jego poezji. Mówienie o niej źle już w antyku staje się powszechne – rodzi się locus communis. W konsekwencji przez całe wieki wiersze Cycerona stanowią obiekt kpin studentów łaciny i przedmiot żartobliwych uwag humanistów.

W niniejszej pracy zostaje podjęta walka z krzywdzącym Arpinatę stereotypem. Proces Cycerona-poety jest tak samo ważny dla zrozumienia fenomenu Arpinaty, jak dyskusje nad jego prozą. Należy się przy tym skoncentrować nie na estetycznej ocenie Cycerońskiej poezji, ale na analizie funkcji pełnionej przez poetyckie dzieła Arpinaty. Marek Tulliusz bowiem posługuje się własnymi wierszami jako narzędziem w politycznych bataliach, w których bierze udział, a także – na skalę zdecydowanie większą – wykracza poza ramy konkretnej sytuacji historycznej i wykorzystuje poezję w swoim życiowym projekcie stworzenia za pomocą literatury wizji republiki idealnej, którą przekazuje przyszłym pokoleniom. Wiersze Arpinaty odciskają piętno na dziełach autorów wywodzących się z tradycji śródziemnomorskiej i – pośrednio lub bezpośrednio – zaangażowanych w realizację Cycerońskiego projektu. Na korzyść Cycerona-poety zeznają największe postaci kultury europejskiej: Katullus, Cezar, Horacy, Petrarca, Kochanowski, Wolter, ale i autorzy współcześni, jak Robert Harris, pochodzący z provincia Britannia autor wydanej w 2006 roku powieści Imperium…